Ακτινοπτερύγιοι

Υφομοταξία ψαριών της ομοταξίας των οστεϊχθύων. Έχουν χόνδρινο σκελετό, περισσότερο ή λιγότερο οστεοποιημένο, σώμα γεμάτο λέπια και ακτινωτά πτερύγια (απ’ όπου και η ονομασία τους). Η υφομοταξία αυτή περιλαβαίνει το μεγαλύτερο μέρος των ψαριών που ζουν σήμερα. Η μορφή των α. διαφέρει, κυρίως όμως είναι ατρακτοειδής, κατάλληλη για να κολυμπούν γρήγορα. Μερικοί α. ζουν σε γλυκά νερά (ποταμούς, λίμνες) και άλλοι στη θάλασσα. Τα παλαιότερα είδη είναι του γλυκού νερού και ανήκουν στο γένος χειρολεπίς του κατώτερου παλαιοζωικού, με σκελετό σχεδόν εντελώς χόνδρινο. Κατά το τέλος του παλαιοζωικού, μερικά γένη εισέβαλαν στη θάλασσα, όπου μόνο κατά την ανώτερη τριαδική περίοδο έφτασαν σε μεγάλη εξάπλωση. Το πρώτο γένος που παρουσιάζει κατά ένα μέρος οστεώδη σκελετό είναι το acentraphorus της ανώτερης περμίου. Οι πρώτοι πραγματικοί οστεΐχθείς εμφανίζονται στην ιουράσιο περίοδο με το γένος λεπτολεπίς. Σήμερα η ομάδα αυτή αντιπροσωπεύεται από το γένος λεπιδόστεος, που εμφανίστηκε στην Ευρώπη κατά το ηώκαινο και εντοπίστηκε οριστικά στην Κεντρική και Βόρεια Αμερική κατά το μειόκαινο, δηλαδή την προτελευταία περίοδο τον τριτογενούς.

* * *

οι Ζωολ. -Παλαιοντ.

υφομοταξία Οστεϊχθύων, που υποδιαιρείται σε τρεις υπερτάξεις: Χονδρόστεοι, Ολόστεοι, Τελεόστεοι και περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο αριθμό ειδών (πάνω από 20.000) από όλες τις ταξινομικές ομάδες τών Σπονδυλόζωων.

[ΕΤΥΜΟΛ. actinopterygii, νεολατιν. επιστημον. όρος, ελληνογενής < ακτίς (-ίνα) + πτέρυξ -γος].